Technologia rewolucjonizuje każdy aspekt dzisiejszego świata. W ciągu ostatnich kilku lat umiejętność kodowania przeszła od nowości do konieczności. To, co kiedyś było uważane za niepotrzebne w nauce dzieci, szybko stało się normą. Zwłaszcza że sam proces nauki programowania, a nie tylko cel, wzmacnia i kształtuje wiele niesamowicie związanych z punktu widzenia rozwoju dzieci umiejętności. Nauka programowania pokazuje, jak tworzyć, myśleć technicznie, komponować logiczne całości, a przede wszystkim tego, że tablet, smartfon czy komputer nie są wyłącznie narzędziami do zabawy, ale czymś znacznie więcej. Czymś co może na stałe wpisać w ich przyszłość zawodową. Mogą nie tylko korzystać z tych dobrodziejstw, ale też być aktywnymi ich twórcami. Rodzice i nauczyciele, a także każdy dorosły musi zrozumieć, że tak jak przez wiele lat rozwój w różnych dziedzinach pozwalał naszemu światu na odkrywanie kolejnych rzeczy i przejście do kolejnych szczebli rozwoju ludzkości, tak programowanie jest jedną z nich. I to obecnie jedną z najważniejszych.
Kodowanie blokowe i tekstowe.
Zapisując dziecko na kurs programowania dla dzieci i młodzieży rodzice stają przed wyborem, jaki język programowania wybrać. W przypadku młodszych dzieci przez głowę przechodzą dwie „propozycje” edukacyjne. Mowa tu o programowaniu blokowym i tekstowym. Jednak rodzice nie muszą i nie wiedzą, czym to naprawdę jest, a może mieć to duże znaczenie w przyszłej nauce. Dlatego też w tym wpisie pokrótce przedstawimy, czym charakteryzują się te dwa rodzaje kodowania.
Programowanie blokowe.
Programowanie blokowe jak sama nazwa mówi jest kodowaniem za pomocą bloków będącymi fragmentami gotowych „komend” programistycznych. Podczas kodowania blokowego, dzieci uczą się podstaw tego, jak wygląda programowanie ogółem, bez skupiania się na początek na jednym, konkretnym języku. Polega to na przeciąganiu i upuszczaniu elementów zamiast pisania kodu. Jest to świetny punkt wyjścia do nauki programowania. Bloki są tworzone pod konkretne instrukcje, aby zaoszczędzić czas i co ważniejsze, zapobiec błędom z jakimi borykają się nowi programiści. Każdy blok zawiera jakąś formę kodu i umożliwia uruchomienie programu.
Interfejs kodowania blokowego jest zazwyczaj bardzo przyjazny i ciekawy dla dzieci, a co ważne kolory bloków są najczęściej podzielone na grupy, które są odpowiedzialne za kolejne obszary zagadnień. Pomimo tego, jak prosto to brzmi, kolorowe bloczki tak naprawdę zawierają pętle, warunki, zdarzenia… Czyli wszystko, z czym mierzy się prawdziwy programista. Programowanie blokowe jest niemalże magiczną pigułką, która sprawia, że nagle idea programowania, możliwości, jakie ono daje, jak i samo wprowadzenie staje się zrozumiałe. Jest to na tyle świetne podejście do podstaw, iż pomimo tego, że przeznaczone dla dzieci, często poleca się wypróbowanie przez chwilę tego typu modelu nastolatkom, a nawet dorosłym chcącym rozpocząć przygodę z programowaniem.
Najpopularniejsze kodowanie blokowe to nauka programowania za pomocą programu Scratch. Jest to bezpłatna aplikacja, którą może każdy sam wypróbować, zanim zdecyduje się na zajęcia.
Programowanie tekstowe.
Kodowanie oparte na tekście polega na pisaniu wierszy i wpisywanie instrukcji w języku programowania zgodnie z jego składnią. Kodowanie tekstowe jest już zazwyczaj „prawdziwym” programowaniem, a uczący się jego słuchacz poznaje zagadnienia, które są wyłącznie poleceniami tekstowymi w danym języku programowania. Nie znajdziemy tu interfejsu dzielącego nam poszczególne grupy komend. Kodowanie tekstowe wymaga nauki, zapamiętania i umiejętności znajdowania kolejnych pojęć oraz zapisywanie ich na klawiaturze w odpowiedni sposób, skonstruowany dla danego języka programowania. Programowanie tekstowe od samego początku nauki jest odpowiednie dla nastolatków, dla których programowanie za pomocą bloków nie jest (choć może być) dobrym wprowadzeniem, bo daje im za mało możliwości i bynajmniej nie jest dla nich atrakcyjne.
Czy dzieci mogą nauczyć się programowania tekstowego? Młodsze dzieciaki, powiedzmy przez 10-11 rokiem życia, mogą mieć problemy z nauką programowania tekstowego z powodu niewykształconej jeszcze na najwyższe poziomy.
Od bloku do tekstu.
Programowanie oparte na blokach to doskonały pomysł na zainteresowanie dzieci programowaniem. Uczy myślenia projektowego, ale ma w sobie także coś z zabawy twórczej, czyli coś, co dzieciaki lubią najbardziej. Wspomniane zostało wcześniej, że kodowanie blokowe zawiera w sobie tak naprawdę komendy używane w programowaniu. Możliwość tego, że dziecko ma je przed sobą, gotowe i możliwe do użycia sprawia, że zamiast je poznawać „na siłę”, zaznajamia się z nimi zupełnie podświadomie, co jest nieocenione w przyszłym kodowaniu tekstowym. Dla nieco starszych dzieciaków istnieją też programy wspierające przesiadkę z bloku do kodu. Umożliwiają one napisanie programu za pomocą programowania blokowego, a później można przełączyć i zobaczyć, jak projekt wyglądałby w formie profesjonalnego kodu.
Programowanie blokowe czy tekstowe, co jest lepsze?
To nie jest pytanie z łatwą odpowiedzią. Programowanie blokowe to wprowadzenie do kodu, kodowanie tekstowe jest profesjonalnym programowaniem. To dwa zupełnie inne zjawiska. Można je przyrównać do pytania: Co jest lepsze, szlaczki w przedszkolu, czy pisanie w szkole? Jedno jest wstępem do drugiego. Im człowiek starszy, tym mniej potrzebuje prostych wprowadzeń i łatwiej mu od razu skoczyć na głęboko wodę. I ta analogia powinna być podsumowaniem, a wnioski powinien wyciągnąć sam rodzic.